زیبایی شناسی باغ های ایرانی هند

باغ ایرانی در دوره گورکانیان که به دلایل و شرایط خاص سیاسی، تبادل فرهنگی ایران و هندوستان رو به فزونی نهاد، به همراه دیگر محصولات فرهنگی و هنری با سفر به کشور هندوستان دچار تحولاتی شد. این تغییرات را می توان در سه دسته مورد بررسی قرار داد : شرایط سیاسی و اجتماعی متفاوت، موقعیت جغرافیایی خاص و بستر فرهنگی و تمدنی هند. این پژوهش یکی از عوامل این تغییرات یعنی تأثیر «ذوق و سلیقه» مردمان هند بر باغسازی ایرانی را بررسی می کند. این نوشتار به روش تحلیلی- تفسیری و مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی به تشریح ذوق هندی تحت عنوان «تزئین گرایی» می پردازد و اینکه این امر چگونه در تطور باغ ایرانی در هند مؤثر افتاده است. بدین ترتیب ابتدا واژه ذوق هندی و تزئین گرا بودن آن بیان می شود، آنگاه به نمونه هایی از بروز ذوق هندی در باغ ایرانی اشاره می شود. این دگرگونی ها را می توان در چهار زمینه مشاهده کرد: نخست تقسیم بندی های ریزتر و تزئینی در پلان باغ؛ دوم آراستن طرح کاشت باغ با گیاهان تزئینی و متنوع؛ سوم جزئیات محوطه سازی و چهارم استفاده زینتی از عناصر طبیعی مانند آب و درخت. پژوهش انجام شده نشان دهنده این اثرگذاری بر صورت باغ در وجوه مختلف و عدم تغییر ساختاری و اساسی در اصول بنیادی آن است. ذوق هندی به عنوان عاملی فرهنگی در لایه های بیرونی ساختار باغ تزئیناتی را وارد و منظر باغ ایرانی را از منظری حماسی خارج می کند.